Jaaroverzicht 2020

De CPNB nu | De campagnes van 2020

Een boek kan zoveel doen, lezen verrijkt je leven. Stichting CPNB zet zich 365 dagen per jaar in om Nederlanders méér te laten lezen, kopen en lenen. In dit jaaroverzicht leest u meer over de boekenmarkt in een bewogen coronajaar, over de campagnes voor boekhandel, bibliotheek en uitgeverij, over de organisatie en samenwerkingsverbanden ter bevordering van lezen en boekbezit.

Voorwoord

Uit je comfortzone en doorpakken!

‘De mooiste dingen ontstaan niet in je comfortzone.’ Roy T. Bennett zei het ooit, en zijn gelijk hebben we in een tumultueus coronajaar gelukkig óók mogen ervaren. Want uit onze comfortzone moesten we, ook bij de CPNB. Alles werd anders, soms last minute. Het bracht frustratie maar ook creativiteit. Dat laatste zagen we gelukkig veel in het boekenvak. En ook bij de CPNB.

‘Little did we know’ toen we eind 2019 ‘doorpakken’ als thema plakten op 2020. Wat een jaar is 2020 geweest (en 2021!). Maar uiteindelijk is het wel echt doorpakken gebleken. Veel zaken die we later wilden doen, zoals de verhuizing en de volledige uitfasering van systemen, hebben we doorgepakt in 2020. En de coronacampagne #ikleesthuis is er ook een van doorpakken geweest. Door het bundelen van de krachten in het boekenvak hebben we dat samen toch maar mooi voor elkaar gekregen.

Laten we hopen dat we snel teruggaan naar ‘normaal’, maar laten we dat ‘krachten bundelen’ vasthouden! Dat is niet voor niets ons thema voor 2021. Wat ons betreft cruciaal, zeker in een tijd waarin de boekenmarkt weliswaar gegroeid is maar niet iedereen daarvan profiteert. De fysieke boekhandels, de schrijvers, de vertalers hebben allemaal flinke tikken gekregen. Juist nu is de collectiviteit meer dan ooit van belang.

‘De lezer centraal’ was nog nooit zo relevant. Want zoveel mogelijk mensen inspireren tot een gang naar boekhandel en bibliotheek, dat is wat de hele keten vitaal houdt. Vanuit de CPNB zullen wij er wederom alles aan doen daar een grote steen aan bij te dragen.

Juli 2021
Eveline Aendekerk, directeur
Erna Staal, voorzitter

Lezen maakt me rustig, daarom lees ik het liefst ’s avonds voordat ik ga slapen. Verhalen die vol fantasie zitten lees ik het liefst, of boeken die over de geschiedenis gaan. Als ik een boek kies, dan heb ik het liefst zoveel mogelijk pagina’s: zo kan ik er langer mee doen. Ik zou iedereen de Waanzinnige boomhut-serie aanraden, omdat de serie niet alleen grappig is maar ook veel fantasie heeft. Als lid van het Kinderboekenweek Leesteam mag ik boeken recenseren. Dat is leuk, want ik pak liever een boek dan dat ik achter de PlayStation zit.

Xiao Song Boers (11) Lid van het Kinderboekenweek Leesteam

De CPNB en de boekenmarkt

Een jaar met twee gezichten

Het coronajaar 2020 was wereldwijd een tumultueus jaar. Ook in de Nederlandse boekenmarkt lieten pandemie en lockdown hun sporen achter. 2020 werd een jaar met twee gezichten: voor het eerst sinds drie jaar groeide de afzet, met 4%, maar helaas profiteerde niet iedereen hiervan. Met de campagne #ikleesthuis schoot de CPNB het boekenvak te hulp.

Stijging én daling in de boekhandel

Stichting CPNB wil het leven van mensen verrijken door ze meer boeken te laten lezen. Dat bleek broodnodig in een jaar waarin mensen meer behoefte hadden aan ontspanning en ontsnapping, maar ook meer tijd hadden voor verdieping en verrijking. In 2020 groeide de omzet van de boekenmarkt met 6%. De afzet is sinds drie jaar weer gegroeid, met 4%. Lezers kochten in totaal 41 miljoen boeken, met een totale waarde van bijna 597 miljoen euro. De verkoop van kinderboeken en fictie is het sterkst gegroeid.

Maar helaas profiteert niet iedereen hiervan. Online zijn er weliswaar 25% meer boeken verkocht met een omzetstijging van 27%, maar in het fysieke verkoopkanaal is sprake van een afzetkrimp van 9% en een omzetkrimp van 11%. Onderzoek van de Universiteit Utrecht wijst uit dat het grootste deel van de online omzet niet naar de webshops van fysieke boekhandels is gegaan.

De harde lockdown in de laatste weken van 2020 heeft er voor de fysieke boekverkoop echt ingehakt. Tot en met week 50 waren zowel afzet als omzet 5% lager dan in 2019. Via het fysieke verkoopkanaal werden in week 51 en 52 circa één miljoen boeken minder verkocht dan in 2019.

Daarmee zien we voor het derde jaar op rij een krimp in de fysieke boekverkoop. Daar maken wij ons allen zorgen over. Dit heeft namelijk niet alleen gevolgen voor die boekhandel maar op de lange termijn ook voor de hele keten: van auteurs, vertalers en de veelzijdigheid van het aanbod tot aan de sociale cohesie waaraan boekhandels in de winkelstraat bijdragen.

Plussen en minnen in campagnetijd

In maart 2020 werden de gevolgen van COVID-19 voor de boekenbranche direct duidelijk. Naarmate de Boekenweek 2020 vorderde bleven bezoekers steeds meer weg en werden auteursbezoeken afgelast. Daarmee viel de eerste traditionele verkooppiek van het jaar weg: de Boekenweek resulteerde in minder afzet (-8%) en minder omzet (-4%) dan in 2019.

In het najaar werden tijdens de Kinderboekenweek, Kookboekenweek, NS Publieksprijs en de cadeaucampagne Geef meer met een boek positieve marktresultaten geboekt. Ook buiten de campagneperiodes trok de markt aan. Fysieke retailers wisten tijdens een aantal weken óók te plussen, mede het resultaat van de onvermoeibare aanpassingsslag in de (online) dienstverlening. Na een positieve Sinterklaasperiode ging echter de tweede lockdown in.

E-uitleen neemt hoge vlucht

Openbare bibliotheken maakten een soortgelijke ontwikkeling door. In 2020 werden circa 43 miljoen papieren boeken uitgeleend aan leden. Dat is 29% minder dan in 2019. Ter vergelijkijking: in 2019 daalde het aantal uitleningen met 5%. In 2020 werden bijna 5,6 miljoen e-boeken geleend via de online Bibliotheek, een groei van 45% ten opzichte van 2019. Ook de uitleen van digitale luisterboeken steeg fors met 44% ten opzichte van 2019 naar totaal bijna 2,6 miljoen.

In tegenstelling tot de boekhandels, die beperkt open waren, hebben bibliotheken hun deuren noodgedwongen lange tijd moeten sluiten. Eén belangrijk verschil met de verkooptrends is daarom dat ondanks de vlucht die het digitaal uitlenen in 2020 nam, dit geen compensatie was voor de teruggang in de fysieke uitlening.

CPNB in vogelvlucht

Inspelen op verandering

Door het virus zijn voor de CPNB veel activiteiten gewijzigd. Dat begon in maart met het Boekenbal en de Boekenweek en in het najaar, tijdens de Kinderboekenweek en Nederland Leest, laaide het virus weer op. De CPNB paste zich aan door een focus op digitalisering en nog actievere inzet van media. Zo vonden de uitreiking van de Kinderjury, de start van de Kinderboekenweek en de uitreiking van de Griffels & Penselen plaats via livestreams en video’s op de digitale kanalen.

 

Lees meerLees minder

Landelijke media werden ingezet voor onder meer de uitreiking van het Beste Boek voor Jongeren (op NPO 3FM), Griffels & Penselen (NOS Jeugdjournaal) en de NS Publieksprijs (in De Vooravond en M).

Corona leidde daarmee tot creativiteit en innovatie. De CPNB stampte in een paar dagen de #ikleesthuis-campagne uit de grond en vertaalde deze door naar de zomer, het najaar en tijdens de lockdown medio december. Een campagne waar het gehele boekenvak zich achter schaarde, zowel financieel als in gebruik van boodschap en middelen.

Gedragsinzichten sorteren effect

De campagnes van de CPNB worden ontworpen op basis van behoefte in het boekenvak en inzicht in consumentengedrag. Zo werd #ikleesthuis gebaseerd op inzicht in de barrières en impulsen bij lezers – wat hindert en wat helpt hun gedrag? Met deze campagne werd een moment aangegrepen waarop de drempels voor leesgedrag veranderden: meer thuis, meer tijd, meer ruimte voor lezen. En meer ruimte voor lezen betekent ook meer behoefte aan boeken van de boekhandel en bibliotheek. #Ikleesthuis is de eerste campagne waarbij CPNB een impactmeting op gedrag heeft gedaan; de conclusie was dat ongeveer 900.000 Nederlanders in de periode maart t/m mei positief zijn beïnvloed door de campagne. 44% van de Nederlanders die een boek in huis haalden, was geïnspireerd door de campagne.

 

 

Ook tijdens Zomerlezen werd het consumentonderzoek doorgezet. Maar liefst 60% van de mensen haalde in juni, juli en augustus een boek een huis. 27% van de personen, die een boek in huis haalden én de campagne hadden gezien, was geïnspireerd door de campagne.

De extra inzet op onderzoek leverde ook nieuwe vragen op. Met het oog op het belangrijke vierde kwartaal werd in opdracht van KVB Boekwerk en Stichting Marktonderzoek Boekenvak onderzoek uitgevoerd om inzicht te geven in hoe uitgevers en boekverkopers zich kunnen inzetten om, ondanks noodzakelijke aanpassingen, verbinding te kunnen houden met lezers. Het resultaat: inzicht in de zes verschillende soorten klantreizen en de bijbehorende klantsoorten, van koopjesjager en snuffelaar tot gerichte koper. Het inzicht in hoe deze klantreizen onder invloed van de coronamaatregelen zijn veranderd, helpt boekhandels sturing te geven aan hun vernieuwingsslag.

Processen en IT op orde

Het CPNB Jaarplan 2020 stond onder meer in het teken van ‘doorpakken’ op het gebied van IT-processen. Hierin zijn grote vorderingen gemaakt. Ontwerpfouten in het bestelsysteem leidden tot onevenredig grote kosten en een inefficiënt intern proces dat zorgde voor grote frustraties. Na een aantal verkenningen is besloten om gebruik te maken van de infrastructuur van het boekenvak zelf. Dat betekent dat boekhandels vanaf 2020 hun CPNB-materialen bestellen via CB Online en bibliotheken via NBD Biblion.

Consequentie was dat er met standaardpakketten gewerkt moest gaan worden omdat materialen anders veel te kostbaar zouden worden. Tegelijkertijd hebben we deze standaardpakketten tegen kostprijs aangeboden, waardoor de inkoopprijs kon dalen en boekhandel en bibliotheek hiervan konden profiteren.

Financieel gezond worden

Na een aantal jaren van rode cijfers was het doel in 2020 break-even uit te komen. Dit is gelukt. We zijn in 2020 weer voorzichtig terug in de zwarte cijfers en hebben met het afstoten van IT-systemen, een versnelde verhuizing en een groter kostenbewustzijn in de organisatie structureel kosten bespaard. Het ten volle aanboren van nieuwe verdienmodellen en het realiseren van de sponsordoelstelling is niet gelukt.

Dat laatste is vooral toe te schrijven aan de coronacrisis waardoor onze interne focus verschoof naar het binnenhouden van bestaande sponsors; bovendien was het klimaat voor het vinden van nieuwe sponsoren niet gunstig. Het fondsenwervingsdoel is wel gehaald.

Kin omhoog, krachten bundelen

Na een moeilijk eerste kwartaal in 2021 voor boekhandel en bibliotheek duurt de onzekerheid voort. De grilligheid van de pandemie staat daarbij in schril contrast met de constante mate van samenwerking en kennisdeling binnen het boekenvak. Zoals ook blijkt uit het eerdergenoemde onderzoek door de Universiteit Utrecht is ‘samenwerking’ de centrale waarde. Daarom blijven wij in 2021 de krachten bundelen.

Onder het motto ‘krachten bundelen’ besloot het bestuur van de CPNB eind 2020 de grootste online lezerscommunity in Nederland over te nemen. De overname van Hebban heeft per 1 januari 2021 plaatsgevonden en past naadloos in de strategie ‘De lezer centraal’. 2021 staat in het teken van verdere integratie van Hebban binnen de CPNB.

Naast de ontspanning en ontsnapping die een boek me biedt, vind ik het heel leuk om mijn mening over een boek te delen met anderen, om zo gesprekken op gang te brengen. Gelukkig heb ik een aantal vrienden die mijn liefde voor boeken delen. Daarom vind ik het ook heel leuk om boeken cadeau te doen. Van vrienden en familie weet ik vaak wat ze leuk vinden om te lezen, waardoor ik let op het genre. Maar literatuurprijzen en bijvoorbeeld de boekentips van de Boekenweek houd ik ook in de gaten voor cadeau-inspiratie.

Marije Roozekrans (23) Lezer en cadeaugever

365 dagen inspiratie

De campagnes van 2020

Het hele jaar inspiratie voor de lezer; een overzicht van de campagnes, evenementen, bekroningen, uitgaven en marketingactiviteiten in 2020.

CPNB Top 100 en Gouden Boeken

Lees meerLees minder
  • Bekendmaking van de CPNB Top 100 bestverkochte en meest uitgeleende boeken van 2020, op 21 januari 2021 middels online video.
  • Zon van Lucinda Riley (Xander Uitgevers) met 227.000 exemplaren het bestverkochte boek.
  • Top 100 op basis van verkoopgegevens van retailers die onderzoeksbureau GfK verzamelt i.o.v. Stichting Marktonderzoek Boekenvak en KVB Boekwerk.
  • Het meest uitgeleend is De meeste mensen deugen van Rutger Bregman (De Correspondent).
  • Gehele top 3 betreft oorspronkelijk Nederlandstalige boeken voor volwassenen.
  • Uitleningen op basis van data verschaft door Stichting Leenrecht (papieren boeken) en KB (e-boeken).
  • Veel Gouden Boeken (200.000 verkochte exemplaren) zijn in 2020 uitgereikt: De zeven zussen – Storm (2) en De zeven zussen – Schaduw (3) van Lucinda Riley (Xander Uitgevers); Ik kom terug van Adriaan van Dis (Atlas Contact); Grand Hotel Europa van Ilja Leonard Pfeijffer (De Arbeiderspers), De meeste mensen deugen van Rutger Bregman (De Correspondent).
  • Platina boek (350.000 verkochte exemplaren) is uitgereikt aan De zeven zussen (1) van Lucinda Riley.
  • Bekijk de CPNB Top 100.

22 januari t/m 1 februari

De Nationale Voorleesdagen

Lees meerLees minder
  • Voorlezen maakt je leuker! Met deze boodschap vraagt campagne aandacht voor goede effecten van voorlezen.
  • In 2020 worden nadrukkelijk ook grootouders aangesproken (aanhakend bij de Leescoalitie-campagne Lees voort!).
  • Comité vakspecialisten kiest Prentenboek Top 10 met de beste voorleesboeken.
  • De Nationale Voorleesdagen is een initiatief van Stichting Lezen.
  • Prentenboek van het Jaar staat centraal: Moppereend geïllustreerd door Petr Horáček, tekst van Joyce Dunbar, vertaling Jesse Goossens (Lemniscaat).
  • CPNB geeft mini-editie met vingerpoppetje uit, winkelprijs € 5,25.
  • Oplage met 3% gestegen naar 34.5500 exx.
  • Bibliotheken bestelden 64.902 voorleesknuffels van Moppereend (25% stijging) als cadeautje voor kleine leden.
  • Start campagne met Het Nationale Voorleesontbijt op 20 januari.
  • Voorlezers waren o.a. prinses Laurentien, Vivienne van den Assem, Gerard Ekdom, Kees van Kooten, Kees Tol, Gerdi Verbeet en diverse ministers onder wie Ingrid van Engelshoven van OCW.
  • Partner voor vergroten bereik is Squla.
  • 60 scholen kregen een speciale Voorleestas, mogelijk gemaakt door Stichting De Versterking.

30 januari t/m 5 februari

Poëzieweek

Lees meerLees minder
  • De toekomst is nu, het motto van de Poëzieweek.
  • Bij aanschaf van poëzie krijg je het Poëziegeschenk Nu. 10 dichters, een bloemlezing van 10 jonge, net gedebuteerde dichters.
  • Cadeau van Nederlandse en Vlaamse boekverkopers, oplage 13.990 exx.
  • Omzet poëziebundels 32% hoger ten opzichte van de maand daarvoor.
  • 18.800 Poëziekaarten zijn cadeau gegeven in bibliotheken.
  • Op Gedichtendag, de start van de Poëzieweek, werd via de media een groot bereik behaald: 8,3 miljoen.
  • Op Facebook en Instagram is bereik enorm gegroeid (resp. meer dan verviervoudigd en meer dan vervijfvoudigd), nieuw publiek werd bereikt door inzet dichters met hun eigen achterban.
  • Startshow Poëzieweek met o.a. Maud Vanhauwaert en Dean Bowen in Felix Pakhuis Antwerpen.
  • Prijzen voor Peter Verhelst (Awater Poëzieprijs), Martje Wijers (NK Poetry Slam) en bekendmaking vijf nominaties Grote Poëzieprijs.
  • Dichters nemen op Gedichtendag Vlaamse krant Metro over.
  • Nederlands-Vlaams partnerschap van Poëziecentrum, Poetry International, Vlaams Fonds voor de Letteren, Nederlands Letterenfonds, Stichting Lezen, Iedereen Leest, de Schrijverscentrale, Boek.be, Taalunie, Turing Foundation, Stichting Van Beuningen/Peterich-fonds, Awater, Het Literatuurhuis, Poëzieclub, SLAG, De Nieuwe Oost | Wintertuin, Noordwoord en CPNB, alle verenigd in de Poëzietafel
  • CPNB heeft aangekondigd dat 2020 het laatste jaar is dat zij de Poëzieweek organiseert; voortaan besteden alle bestaande campagnes het hele jaar door aandacht aan poëzie.
  • De Poëzieweek wordt in 2021 overgenomen door het Poëziecentrum en de Poëzietafel.

4 maart t/m 24 juni

Kinderjury

Lees meerLees minder
  • Vanwege de pandemie verliep de Kinderjury vooral online.
  • Leesweken van 4 maart t/m 10 mei: kinderen lezen boeken uit Leeslijst 6 t/m 9 jaar of Leeslijst 10 t/m 12 jaar.
  • Online start door het nieuwe Kinderboekenweek Leesteam met zes leesgierige kinderen die hun leeftijdgenootjes oproepen te lezen en te stemmen.
  • ‘Boek uit? Ruilen maar’-actie om het thuislezen te stimuleren: kinderen ruilen hun favoriete boek met hun buur, vriend, of klasgenoot.
  • Stemweek van 11 t/m 17 mei: aantal stemmers flink gedaald vanwege sluiting scholen en bibliotheken.
  • Vanuit de Bibliotheek Utrecht maakten drie Leesteamleden via Zoom de winnaars bekend onder aanvoering van Ridder van Kooten (presentator Kinderen voor Kinderen).
  • Winnaar Publieksprijs 6-9 jaar: De waanzinnige boomhut van 104 verdiepingen van Andy Griffiths en Terry Denton (Lannoo).
  • Winnaar Publieksprijs 10-12 jaar: Vet koel – Het leven van een Loser 13 van Jeff Kinney  (De Fontein).
  • Miriam Bakker (Bibliotheek Hilversum) verkozen tot NBD Biblion Jeugdspecialist van het Jaar.
  • Kinderjury gesponsord door Koninklijke Bibliotheek en NBD Biblion
  • Kidsweek mediapartner.

6 maart

Boekenbal®

Lees meerLees minder
  • Het 69ste Boekenbal, officiële opening van de 85e Boekenweek, in het teken van Rebellen en dwarsdenkers.
  • Jan Cremer op de motor met Eveline Aendekerk achterop is de spectaculaire opening van het zaalprogramma in Internationaal Theater Amsterdam.
  • Optredens van dwarsdenkers Arjen Lubach en Fresku met het lied ‘Canon’, Maxim Februari, Ellen Deckwitz, een verstilde actie van Exctinction Rebellion en afsluiting door Performance-collectief URLAND.
  • De eerste mondkapjes gesignaleerd na berichtgeving over COVID-19.
  • Op het Leidseplein stond een boekenkast vol rebelse en dwarse boeken, mee te nemen voor voorbijgangers.
  • Afterparty in De Balie.

7 t/m 15 maart

Boekenweek®

Lees meerLees minder
  • Boekenweekgeschenk Leon & Juliette van Annejet van der Zijl in 592.000 exx. naar Nederland en 16.500 exx. naar Vlaanderen, 17.505 downloads.
  • Voor het derde jaar een Friese vertaling: 3.500 exx.
  • Boekenweekthema Rebellen en dwarsdenkers krijgt vorm in Boekenweekessay Generaal zonder leger van Özcan Akyol, oplage 71.382 exx. (inclusief editie Vlaanderen en 1.920 downloads).
  • Ellen Deckwitz schrijft Boekenweekgedicht ‘Rebel’: publicatie in Trouw, verspreid via 100.000 Boomerangkaarten, daarnaast gedrukt op linnen tas, weg te geven door boekhandel en bibliotheek.
  • AD Boekenweekmagazine in samenwerking met DPG Media voor het derde jaar met een bereik van zo’n 1,1 miljoen lezers, ook verkrijgbaar in boekhandel en bibliotheek.
  • Interactieve scholierentalkshow Boekenweek Live! met Annejet van der Zijl en presentator Tim Hofman op YouTube i.sm. Stichting Lezen en OBA.
  • Groot bereik van de Boekenweek op sociale media: 963.000 impressies (weergave van berichten op scherm).
  • Op 11 maart verklaarde de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) COVID-19 tot pandemie; maatregelen kabinet volgen. Tournee Annejet van der Zijl stopt, Özcan Akyol doet laatste optredens in afgeslankte vorm.
  • Geen doorgang van gratis reizen per trein op vertoon van het Boekenweekgeschenk op de laatste zondag van de Boekenweek.
  • NS is hoofdsponsor.

#ikleesthuis

Lees meerLees minder
  • Vanaf 18 maart ging coronacampagne #Ikleesthuis van start.
  • Twee pakkende beloftes die inspelen op de lockdown, thuis blijven en lezen.
  • Oproep om (online) je favoriete boekhandel te bezoeken of te gaan naar onlinebibliotheek.nl.
  • Opgezet in samenwerking met het hele boekenvak, gericht op inspiratie voor de lezer.
  • Crossmediale aanpak: abri’s, tv- en radiospotjes (STER en Radio 1, 2, 3FM en Qmusic), advertenties in landelijke en regionale dagbladen en tv-gidsen, advertenties op sociale media, snelwegpaaladvertentie, bereik via Hebban en AD platform.
  • Kinderboekenambassadeur Manon Sikkel riep kinderen op mee te doen aan fotowedstrijd.
  • Verlenging in mei met 15 nieuwe korte verhalen van auteurs die deze voorlezen op video, te lezen/zien op Hebban, AD platform NLblijftthuis.nl en Koninklijke Bibliotheek; meer dan 700.000 keren zijn de verhalen gelezen.
  • Zeer groot mediabereik, voor het eerst deed CPNB impactmeting (wat is het effect van de campagne op het lees-, koop- en leengedrag van consumenten?): 45% van de mensen haalde een boek in huis en 44% van de personen, die een boek in huis haalden én de campagne hadden gezien, was geïnspireerd door de campagne.
  • 23% van de Nederlanders had aan het slot de campagne gezien.
  • In absolute aantallen heeft Zomerlezen naar schatting 900.000 Nederlanders positief beïnvloed.

4 en 5 mei

Lees meerLees minder
  • 2020 is het jubileumjaar van 75 jaar Nationale Viering.
  • Dubbeluitgave met 4 mei-voordracht en bloemlezing 10 gedichten voor 5 mei, voor € 5 in de boekwinkel, oplage 8.850 exx. (inclusief 2.750 exx. voor het comité).
  • 1.100 exx. van het boekje-met-twee-voorkanten naar bibliotheken.
  • 4 mei-voordracht van Arnon Grunberg; speciaal voor 5 mei zocht hij 10 gedichten rondom het thema ‘vrijheid’ uit.
  • Jubileumboek 75 jaar vrijheid is een fotoboek met 75 persoonlijke portretten en familieverhalen over de oorlog van Nederlanders uit elk geboortejaar sinds 5 mei 1945.
  • Koninklijke Bibliotheek verzorgde een lijst met actuele titels en klassiekers bij het thema.
  • Samenwerking met Nationaal Comité 4 en 5 mei.

1 t/m 21 juni

Spannende Boeken Weken

Lees meerLees minder
  • De Spannende Boeken Weken trappen de campagne Zomerlezen af met de boodschap Je zomer begint met boeken.
  • Hebban voert zomereditie van Thriller Tiendaagse uit met korte verhalen.
  • Bekendmaking gloednieuwe Hebban Thrillerprijs, juryprijs door 100-koppige lezersjury: Het bloemenmeisje geschreven door Anya Niewierra.
  • Geschenkboek Wat jij niet ziet geschreven door M.J. Arlidge cadeau bij € 15 aan Nederlandstalige boeken.
  • Papieren oplage is licht gestegen naar 327.000 exx. en oplage e-geschenk daalt (26% t.o.v. 2019) naar 45.836 exx.
  • Vanwege coronabeperkingen geen persbezoek en boekhandelstournee van de geschenkauteur.
  • Tijdens de eerste lockdown hebben boekhandelaren het aantal bestelde geschenken toch aan hun klanten kunnen weggeven.
  • Na 7 jaar werden de Gouden Strop en de Schaduwprijs weer enkel door het Genootschap van Nederlandstalige Misdaadauteurs georganiseerd i.s.m. Stichting LIRA; aanleiding was de terugtrekking van sponsor BookSpot; bekendmaking vond plaats op 20 mei.
  • Consumentenonderzoek geeft aan dat spannende boeken het vaakst gelezen worden op vakantie (45%) (bron: Boekenbranche M49, KVB-SMB/GfK).

juni | juli | augustus

Zomerlezen

Lees meerLees minder
  • 51% van de consumenten geeft aan dat lezen echt bij de vakantie hoort (bron: Boekenbranche M49, KVB-SMB/GfK).
  • Van 1 t/m 21 juni lanceerde CPNB een overbruggingscampagne tussen #ikleesthuis en Zomerlezen, ondersteund via radio en online en met boekentips via Hebban: lezen kan overal, waar je maar bent.
  • € 5 korting op de Top 25 Zomerboeken met kortingspasje op de cover van LINDA. #192.
  • Impactonderzoek geeft aan dat 60% van de mensen voor Zomerlezen een boek in huis haalden; 27% van de personen, die een boek in huis haalden én de campagne hadden gezien, was geïnspireerd door Zomerlezen.
  • Impactonderzoek geeft aan dat gemiddeld 16% van de consumenten de Zomerlezencampagne zag.
  • In absolute aantallen heeft Zomerlezen naar schatting 900.000 Nederlanders positief beïnvloed.
  • Nieuw: het Zomergedicht. Elfie Tromp schreef ‘Tot bloei!’ Verspreiding via 100.000 Boomerangkaarten die verwijzen naar boekhandel en bibliotheek voor inspiratie voor de zomer.
  • Tijdens de campagne is via Facebook en Instagram een totaalbereik gecreëerd van acht miljoen impressies. Het bereik op deze kanalen is gestegen naar meerdere miljoenen views.

Week van 25 augustus, 29 september

Griffels, Penselen, Boekensleutel

Lees meerLees minder
  • De best geschreven kinderboeken worden bekroond met een Griffel, de mooist geïllustreerde met een Penseel.
  • Vanwege coronamaatregelen ging de bekendmaking anders dan anders: iedere dag in de week van 25 augustus werden Zilveren Griffels (12) en Penselen (8) in diverse categorieën bekendgemaakt evenals Vlag en Wimpels (28).
  • Juryleden trokken door het land om de auteurs en illustratoren te verrassen.
  • Populaire presentator Ridder van Kooten deed de bekendmakingen op Facebook.
  • Griffeljury: Daniel Albering, Jörgen Apperloo, André Kuijpers, Marjolein Meijvis, Eline Rottier, Cathy Spierenburg (voorzitter) en Anouk van der Zee.
  • Penseeljury: Marlies Visser (voorzitter), Peter van Rossum, Joke Linders, Ilona van Tuinen en Kirsten König.
  • Gouden Griffel voor dichtbundel Uit elkaar van Bette Westera met illustraties van Sylvia Weve (Gottmer).
  • Geen Kinderboekenbal maar winnaars thuis verrast door NOS Jeugdjournaal.  ¶  Gouden Penseel voor Hup Herman! van Yvonne Jagtenberg (Gottmer).

18 t/m 27 september

Boekenweek voor Jongeren

Lees meerLees minder
  • Jongeren van 15+ leesplezier geven is de kern van de Boekenweek voor Jongeren, motto In een boek kan het wel.
  • Korteverhalenbundel 3PAK gratis verspreid in oplage van 101.280 exx. (daling van 6% t.o.v. 2019).
  • Daarin verhalen van jeugdthrillerauteur Daniëlle Bakhuis en romanschrijver Johan Fretz en voor het eerst een graphicnovelverhaal van Pepijn Lanen en Floor van het Nederend.
  • Literatour in samenwerking met de Schrijverscentrale, vanwege corona verdeeld over een week in september en november: 23 auteurs inspireren leerlingen op 100 scholen voor vmbo, havo en vwo.
  • Deelnemende scholen ontvingen pakketten met boeken van de deelnemende auteurs, aangeboden door De Versterking.
  • Op 28 mei nomineerde de vakjury tien kanshebbers op de titel Beste Boek voor Jongeren, met nadruk op fantasy en YA.
  • De jongerenjury bepaalde de winnaars: in de categorie Oorspronkelijk Nederlandstalig Nicolas en de verdwijning van de wereld (De Arbeiderspers); in de categorie Vertaald: Darius de Grote is niet oké door Adib Khorram, vertaling door Tjalling Bos (Gottmer).
  • Winnaars verrast met prijs bij NPO 3FM in radioprogramma Frank & Eva: Welkom bij de Club!
  • Voor het eerst onderzoek naar campagne onder jongeren door Jongerenpanel Stemmingmakers: grote naamsbekendheid maar naamgeving wekt niet meteen interesse.
  •  75 BoekenBoost-pakketten geleverd aan bibliotheken op middelbare scholen, mogelijk gemaakt door de VriendenLoterij.
  • Het totale bereik via de eigen socialemediakanalen bedroeg tijdens de campagne circa 1,4 miljoen.
  • Boekenweek voor Jongeren 2020 georganiseerd door Stichting CPNB, Stichting Lezen en de Schrijverscentrale. NBD Biblion is sponsor. Partners: de lesmethode Talent van Malmberg, CJP, het Nederlands Letterenfonds, Stichting De Versterking, Fonds 21, VriendenLoterij, Koninklijke Bibliotheek en GAU.

30 september t/m 11 oktober

Kinderboekenweek®

Lees meerLees minder
  • Officiële opening van 66e jubileumeditie met kinderen in heel Nederland via livestream vanuit Bibliotheek Neude (vanwege coronamaatregelen geen Kinderboekenbal).
  • Optredens van Kinderboekenweekauteurs, Kinderen voor Kinderen en duizenden kinderen die op school de opening meekeken.
  • Thema geschiedenis onder het motto En toen?
  • Kinderboekenweekgeschenk De diamant van Banjarmasin van Arend van Dam, oplage 325.000 exx.
  • Voor de allerkleinsten het Prentenboek van de Kinderboekenweek: Tweeling! van Mylo Freeman, te koop voor € 7,25, oplage 39.750 exx., met uitdrukpoppetjes en -kleding.
  • 75 BoekenBoost-pakketten met twintig thematitels voor de schoolbibliotheek in 75 basisscholen, mogelijk gemaakt door de VriendenLoterij.
  • Online lessen in samenwerking met Malmberg, Zwijsen, Prowise, Squla en Schooltv.
  • Nieuw in lespakket: Kinderboekenweekgedicht ‘In de bieb staan tijdmachines’, geschreven door Koos Meinderts, ook verspreid via 100.000 Boomerangkaarten.
  • Het socialemediabereik is verdubbeld: 3.517.864 impressies (stijging vooral via Instagram).
  •  Nieuwe partner: McDonalds.
  • Hoofdsponsor NS deelde voorleesvideo’s van voorleesconducteur John Piqué en boekentips voor in de trein via sociale media en website; conducteurs, machinisten en servicemedewerkers lazen voor aan basisschoolkinderen via een live videoverbinding.

21 oktober t/m 18 november

NS Publieksprijs

Lees meerLees minder
  • Bekendste prijs voor een boek en grootste publieksprijs in Nederland.
  • Zes bestverkochte boeken (1 juli 2019 tot 1 juli 2020) plus één vrije publiekskeuze strijden om de titel Boek van het Jaar.  ¶  Bekendmaking nominaties op 21 oktober in De Vooravond.
  •  NS Publieksprijs Leesclub met twintig lezers ging online in gesprek met de genomineerde auteurs.
  • Vier auteurs voor het eerst genomineerd (Edwin Schoon (over Marco van Basten), Roxane van Iperen, Rutger Bregman en Herman Finkers), Geert Mak en Paulien Cornelisse waren vaker aan de beurt.
  • Publiek maakt kans op een jaar lang gratis boeken en gratis reizen met de trein.
  • NS-activatie via het uitdelen van miniboekjes met leesfragmenten en op Instagram (22.100 views).
  • Stijging in aantal stemmen van 112.300 in 2019 naar 159.905 in 2020.
  • 26% van de stemmen voor winnaar De meeste mensen deugen van Rutger Bregman.
  •  Bekendmaking op 18 november in M, door presentator Margriet van der Linden.
  •  Ook bekendmakingen en uitgebreide gesprekken bij de NPO1 programma’s De Vooravond en Tijd voor Max.
  • NS is hoofdsponsor.

1 t/m 30 november

Nederland Leest

Lees meerLees minder
  • Grootste leesbevorderingscampagne van Nederland in de bibliotheek.
  • Introductie van de pay-off ‘Eén boek, duizend gesprekken’.
  • Centraal gespreksthema: Kleine geschiedenis, grote verhalen. Over geschiedenissen van de familie, het dorp, de stad en het land.
  • Geschenkboek Het zwijgen van Maria Zachea van Judith Koelemeijer in oplage van 216.200 verspreid onder leden en bezoekers van de bibliotheek, inclusief familiefoto’s, lezersbrieven en een nawoord over de familie.
  • Vanwege coronamaatregelen was de bibliotheek twee weken gesloten, daarna slechts gedeeltelijk geopend. Daarom veel activiteiten online, start functie afhaalloketten en Nederland Leest-boek tot medio december uitgedeeld.
  • Susan Smit, Hans Goedkoop en Alfred Birney traden op als ambassadeurs van de campagne. Ze kozen onder meer een gedicht bij het thema, verspreid via sociale media.
  • Stijlvolle trailer voor het geschenkboek draaide in bibliotheken en op online media.
  • Grootlettereditie in 7.530 exx. met steun van Fonds XL en Vereniging Onbeperkt Lezen.
  • Nederland Leest Junior met geschenkboek Dwars door de storm van Martine Letterie en Karlijn Stoffels, 85.900 exx. voor groep 7 en 8 basisonderwijs en groep 1 en 2 vmbo.
  • Juniorboek in samenwerking met de Bibliotheek op school.
  • Gebruik online lesmateriaal neemt jaar op jaar toe, mede mogelijk gemaakt door Kunst van Lezen.
  • Via branded content op online nieuwsplatforms van DPG Media meer dan 2,3 miljoen contactmomenten; op socialemediakanalen CPNB verzesvoudiging van bereik (800.000 impressies).
  • Aparte themapagina op onlinebibliotheek.nl leidt tot 1.500 uitleningen van thematitels en 1163 uitleningen van het geschenkboek.
  • Voor het eerst enquête door Probiblio i.o.v. VOB onder medewerkers en leden; 51% van de leden geeft aan dat de campagne boeken lenen stimuleert; 92% van leden en medewerkers is (zeer) tevreden met het geschenkboek.
  • NBD Biblion is sponsor van Nederland Leest.
Kookboekenweek

6 t/m 15 november

Kookboekenweek

Lees meerLees minder
  • Om je vingers bij af te likken: ook in 2020 verschenen er veel smaakvolle kookboeken.
  • Het Gouden Kookboek, juryprijs voor het beste oorspronkelijk Nederlandstalige kookboek, voor Home Made Basics van Yvette van Boven (Nijgh Cuisine).
  • Juryleden: Makkie Mulder (voorzitter), Daan van der Valk, Jonneke de Zeeuw, Bart van Aken en Sarriel Taus.
  • Kookboeken deden het in 2019 nog beter, wellicht effect van lockdown: marktaandeel is 7% groter.
  • Tijdens Kookboekenweek lag de omzet 33% hoger t.o.v. 2019.
  • Home Made Basics kent licht winnaarseffect na bekendmaking.
  • Bereik via Facebook en Instagram 653.000 impressies.

Valentijnsdag, Moeder- en Vaderdag, Sinterklaas en Kerst

Cadeaucampagne

Lees meerLees minder
  • ‘Geef meer met een boek’, campagne om het boek als een persoonlijk cadeau met grote meerwaarde te promoten.
  • Gehouden met Valentijnsdag, Moeder- en Vaderdag, Sinterklaas en Kerst.
  • Iedere campagne met boekentips in verschillende thema’s en met ambassadeurs die boek promoten als cadeau. In 2020 onder meer: Abdelkader Benali, Emma Wortelboer, Frank van der Lende, Sacha de Boer, May Hollerman.
  • Vanwege corona ook #winkelslimkoopoptijd ingevoerd om drukte te spreiden.
  • Omzet met Moederdag 2% en met Vaderdag 11% stijging.
  • Sinterklaas 37% stijging in omzet kinderboeken.
  • Twee weken voor Kerst 3% meer afzet t.o.v. 2019, maar markt kromp daarna door sluiting van winkels enorm (21% en 39%).
  • Bereik feestdagen: via ingekochte media en online marketing miljoenen Nederlanders.
  • Advertenties voor thematitels trekken de meeste kijkers, bevestiging behoefte aan boekentips. Ook bij onbetaalde acties: boekentips op Hebban trokken 26.637 kijkers (Sint) en 190.838 (Kerst).
  • Met Kerst ook campagne op de radio.
  •  Onderzoek onder cadeaukopers Sint en Kerst: rondom Sinterklaas zag 24% de campagne, onder ouders met een kind jonger dan 10 jaar zelfs 38%, met Kerst 19%.
  • Boek zowel met Sint als Kerst in top 5 meest overwogen cadeaus.
  • 30% van de mensen die campagne zagen én boek als cadeau aanschaften is beïnvloed door campagne, cijfers vergelijkbaar met #Ikleesthuis en Zomerlezen.

Voor mij zijn boeken zoveel meer dan een leuk tijdverdrijf; het juiste boek is voor mij echt een waardevolle toevoeging aan mijn leven. Dat zijn de boeken die me nieuwe inzichten hebben gegeven, ervoor gezorgd hebben dat ik mezelf beter ben gaan begrijpen of daadwerkelijk dingen anders ben gaan doen in mijn leven. Boeken lees en koop ik het hele jaar door, maar de Boekenweek is voor mij echt een excuus om mijn boekenkast aan te vullen. Ook ga ik tijdens Nederland Leest naar de bibliotheek.

Marjolein van der Heide (36) Veellezer

Samenwerkingen

Leesbevordering doe je samen

De CPNB promoot de kracht van lezen en boeken niet in haar eentje. Voor extra slagkracht was er ook in 2020 onontbeerlijke steun van sponsoren en partners in het veld van leesbevordering.

Bookstore Day

Lees meerLees minder

Op 12 september 2020 werd voor de vierde keer Bookstore Day gevierd, georganiseerd door Libris. Nu op anderhalve meter afstand. De familie Chabot trad op als ambassadeur en dat leverde goede media-aandacht op. Schrijversoptredens en speciale edities lokten publiek naar zo’n 150 zelfstandige boekwinkels. De CPNB ondersteunde bij de publiciteitsvoering.

 

www.bookstoreday.nl

Boomerang

Lees meerLees minder

Bereik generen met lef, dat is Boomerang. In 2020 verwelkomde de CPNB Boomerang als partner in haar missie om zoveel mogelijk Nederlanders te inspireren om te gaan lezen. Boomerang zet zich belangeloos in door het Boekenweekgedicht en het Zomergedicht in 100.000-voud beschikbaar te stellen via hun welbekende kaartenrekken in culturele locaties.

 

cards.boomerang.nl

CB

Lees meerLees minder

Vanaf het begin van de pandemie is een brancheoverleg ingesteld met CB, CPNB, KBb en GAU aangevuld met WPG en VBK. Incidenteel werd dit overleg aangevuld met directeuren van Letterenfonds, VOB, NBD Biblion en Stichting lezen. Er was nauw overleg over hoe we de lezer konden blijven bereiken en hoe we organisaties konden helpen.

Vanaf april 2020 bestellen boekhandels de campagne-artikelen van de CPNB via CB Online. Deze overstap is het gebruiksgemak en de efficiency ten goede gekomen. Daarnaast is het CPNB-aanbod van losse campagnematerialen gebundeld in drie standaardpakketten met de best lopende producten van de voorbije jaren. Dit leverde scherpere inkoopprijzen voor de boekhandel op.

 

www.cb.nl

DPG Media

Lees meerLees minder

Leesbevordering is het gezamenlijk belang van de CPNB en DPG Media. Om zoveel mogelijk lezers te bereiken werd het Boekenweekmagazine in 2020 voor de derde keer gemaakt door de redactie van AD. Het magazine bij het Boekweekthema ‘Rebellen en dwarsdenkers’ had een imposant bereik van 1,1 miljoen exemplaren. Dagblad Trouw besteedde vier weken lang aandacht aan poëzie gekoppeld aan het thema van de Boekenweek. De serie werd afgesloten met de bekendmaking van het Boekenweekgedicht van Babs Gons.

 

www.dpgmedia.nl

Eye Wish

Lees meerLees minder

Eye Wish Opticiens was in 2020 een van de partners van de Boekenweek, omdat zij overtuigd is van het nut van leesbevordering en de maatschappelijke en economische impact van lezen en boeken. Door middel van boekentips (‘Door lezen zie je meer’) promootte Eye Wish het belang van goed zicht. De content werd verspreid via de communicatiekanalen van het bedrijf, via DPG Media (ingekocht) en via lezersplatform Hebban. In de winkels van Eye Wish werd het AD Boekenweekmagazine gratis weggegeven.

 

www.eyewish.nl

Hebban

Lees meerLees minder

In 2020 is de samenwerking met het online lezersplatform Hebban.nl geïntensiveerd. Behalve de cadeaucampage ‘Geef meer met een boek’, die in het voorjaar en najaar op dit platform draaide, bereikte de collectieve boekenvakcampagne #Ikleesthuis lezers via de Hebban-community. Dat smaakte naar meer: eind 2020 bleek het mogelijk dat Hebban.nl onderdeel van de CPNB kon worden. Hiermee kan CPNB nog beter op de strategie ‘De lezer centraal’ inzetten: Hebban.nl richt zich op het aanwakkeren van de leescultuur in Nederland door lezers te inspireren en te helpen bij hun boekenkeuze. Hebban.nl is de grootste en actiefste lezerscommunity van Nederland; met ruim een half miljoen bezoekers per maand een onontbeerlijk podium om de lezer in Nederland te bereiken.

 

www.hebban.nl

JCDecaux

Lees meerLees minder

In 2020 kondigde de CPNB aan dat JCDecaux mediapartner wordt van de CPNB. De wereldwijde marktleider op het gebied van buitenreclame zet zich belangeloos in om meer bereik en impact te creëren voor de leesbevorderingscampagnes van de CPNB. De zichtbaarheid van de cadeaucampagne ‘Geef meer met een boek’ (tweemaal in 2020) en de coronacampagne #Ikleesthuis nam meteen een hoge vlucht doordat JCDecaux circa 4.000 abri’s beschikbaar stelde.

 

www.jcdecaux.nl

Kinderboeken-ambassadeur

Lees meerLees minder

Sinds maart 2019 is Manon Sikkel de Kinderboekenambassadeur, de schrijver die het twee jaar lang tot haar taak rekent het belang van lezen door kinderen breed onder de aandacht te brengen. Vanwege de pandemie is het ambassadeurschap met een jaar verlengd. De ambassadeur is aangesteld door Stichting Lezen en het Nederlands Letterenfonds in samenwerking met De Schrijverscentrale en de CPNB.

 

www.kinderboekenambassadeur.nl

Koninklijke Bibliotheek

Lees meerLees minder

Naast gewaardeerd partner in de Leescoalitie, gaat de relatie tussen de CPNB en de Koninklijke Bibliotheek (KB) lang terug. Concreet heeft de KB vijf jaar lang de Kinderjury financieel ondersteund. In 2020 is dit in een andere vorm voortgezet: om het digitaal lezen bij kinderen en jongeren te stimuleren wordt aangehaakt bij de Kinderjury en de Boekenweek voor Jongeren. Voor de Top 100 Meest Uitgeleende Boeken levert de KB data op het gebied van e-lending. Samen met Stichting Lezen, CPNB, KVB en Stichting Marktonderzoek Boekenvak is KB opdrachtgever voor de consumentenonderzoeken die GfK vier keer per jaar uitvoert. Daarnaast zijn de data die KB beschikbaar stelt, o.a. via de Bibliotheekmonitor, onontbeerlijk voor de rapportages van de CPNB.

 

www.kb.nl

KVB Boekwerk

Lees meerLees minder

Stichting CPNB is samen met GAU, KBb, Stichting Lezen en het Nederlands Letterenfonds partner in KVB Boekwerk, het kennis- en innovatieplatform van de boekensector. Het jaarlijks symposium werd wederom gecombineerd met de nieuwjaarsreceptie van de CPNB (op 16 januari 2020). Centraal stond dit jaar de vraag: Wat kunnen de marktpartijen doen om aan te zetten tot lezen?

Eind augustus presenteerde KVB Boekwerk de resultaten van het kwalitatieve onderzoek Klantreizen van boekenkopers dat is uitgevoerd door GfK in opdracht van KVB-SMB, CPNB, de Koninklijke Bibliotheek en Stichting Lezen. Daarnaast werkten KVB Boekwerk en de CPNB naast vele andere boekenvakpartijen mee aan het onderzoek van de Universiteit Utrecht naar de impact van de crisis op de Nederlandse boekensector van maart 2020 tot en met december 2020, de eerste intense coronaperiode: Naar een versterking van de veerkracht van de boekenwereld na COVID-19 (pdf).

 

www.kvbboekwerk.nl

Leescoalitie

Lees meerLees minder

De Leescoalitie is een samenwerkingsverband van organisaties die elk vanuit een andere taakstelling bezig zijn met leesbevordering. Dat zijn Stichting Lezen, Stichting Lezen & Schrijven, het Literatuurmuseum/Kinderboekenmuseum, VOB, KB, Nederlands Letterenfonds en de CPNB. In 2020 liep de actie Lees voort! waarbij grootouders opgeroepen werden tijdens oppasmomenten vaker voor te lezen, hun kleinkind te stimuleren zelf te lezen of met ze naar de boekhandel of bibliotheek te gaan. In oktober 2020 presenteerde de Leescoalitie het manifest Oproep tot een ambitieus leesoffensief, ‘een dringend beroep op de Onderwijs- én Cultuurpoot van OCW om gezamenlijk te komen tot een actief en inclusief leesbeleid, waarin leesplezier een essentiële rol vervult.’

Een innovatieve manier om jongeren tussen de 15 en 18 met plezier aan het lezen te krijgen is Readification: een project van de Leescoalitie en Ubisoft, een van ’s werelds grootste gameontwikkelaars, helemaal in het kader van het Leesoffensief. In 2020 werd het startschot gegeven om een prototype te ontwikkelen dat in 2021 live is gegaan.

 

www.leescoalitie.nl

LINDA.

Lees meerLees minder

Sinds 2012 is LINDA. gewaardeerd partner voor de promotie van lezen in de zomermaanden. Zij doet dit middels een kortingsvoucher van € 5 op de cover van het populaire magazine LINDA. De eerste jaren ging het om korting op 75 boeken, inmiddels is dit aantal teruggebracht tot het compacte aantal van 25 titels. Vaak was het betreffende zomernummer van LINDA. het bestverkochte tijdschrift van dat jaar.

 

www.linda.nl

McDonald's

Lees meerLees minder

De CPNB en McDonald’s hebben in 2020 de krachten gebundeld om lezen en voorlezen te stimuleren: tijdens de Kinderboekenweek gaf McDonald’s in ieder Happy Meal een leesboekje mee. Sinds vorig jaar konden gasten van de restaurantketen al kiezen tussen een leesboekje of een speeltje als cadeautje bij een Happy Meal. Door tijdens de Kinderboekenweek bij ieder Happy Meal alleen een leesboekje als cadeautje mee te geven, willen McDonald’s en de CPNB het belang van lezen extra onderstrepen. Zo (her)ontdekken meer ouders en kinderen het plezier van lezen.

 

www.mcdonalds.nl

Nationaal Comité 4 en 5 mei

Lees meerLees minder

Samen met het Nationaal Comité 4 en 5 mei is de CPNB co-uitgever van de jaarlijkse dubbeluitgave met de toespraken voor 4 en 5 mei. 2020 was het jubileumjaar van de Nationale Viering (75 jaar). De uitgave van de 4 mei-lezing door Arnon Grunberg werd verrijkt met een selectie van tien gedichten die passen bij het thema ‘vrijheid’. Het kroonjaar werd gevierd door de uitgave van het jubileumboek 75 jaar vrijheid. De CPNB heeft de boekjes én het jubileumboek naar boekhandel en bibliotheek verspreid.

 

www.4en5mei.nl

NBD Biblion

Lees meerLees minder

Dé dienstverlenende organisatie voor openbare bibliotheken is sinds jaar en dag trouwe sponsor van de CPNB. Vanaf 2018 worden drie campagnes nadrukkelijk mede mogelijk gemaakt door NBD Biblion: de Kinderjury, Boekenweek voor Jongeren en Nederland Leest. Het kinderboek is al jaren het meest uitgeleende genre in de openbare bibliotheken. De Kinderjury is daarom ideaal om te zorgen dat een bibliotheek aanbiedt wat kinderen willen lezen. Tegelijk met de Kinderjurywinnaar wordt ook de NBD Biblion Jeugdspecialist van het Jaar bekendgemaakt. In de Boekenweek voor Jongeren (vanaf 2021: Boekenweek van Jongeren) wordt het leesplezier van de iets oudere jeugd gestimuleerd. De campagne Nederland Leest benadrukt de rol van de bibliotheek als centrum voor ontmoeting en debat.

In 2020 kreeg de samenwerking tussen de CPNB en NBD Biblion een nieuwe dimensie: bibliotheken bestellen hun CPNB-campagnematerialen voortaan bij NBD Biblion. De overstap naar bestellen via de webshop van NBD Biblion en het voeren van standaardpakketten levert bibliotheken een efficiëntieslag op en maakt het mogelijk campagnematerialen voor nog scherpere prijzen aan te bieden.

 

www.nbdbiblion.nl

Nederlands Letterenfonds

Lees meerLees minder

Vanaf het begin van de pandemie is een brancheoverleg ingesteld met CPNB, CB, KBb en GAU aangevuld met WPG en VBK. Incidenteel werd dit overleg aangevuld met directeuren van het Letterenfonds, VOB, NBD Biblion en Stichting lezen. Er was nauw overleg over hoe we de lezer konden blijven bereiken en hoe we organisaties konden helpen.

Het Letterenfonds heeft in 2020 en 2021 tijdelijke steun- en stimuleringsregelingen geopend voor auteurs, uitgevers en boekhandel – voor de hele keten die betrokken is bij het maken en het verspreiden van literatuur. Geld hiervoor werd vrijgemaakt uit het bestaande budget van het Letterenfonds en later aangevuld met overheidsgelden. Het fonds droeg ook ruimhartig bij aan de collectieve campagne #ikleesthuis. Bovendien maakt het Letterenfonds al sinds het begin van de Boekenweek voor Jongeren deze campagne mede mogelijk.

 

www.letterenfonds.nl

NS

Lees meerLees minder

NS draagt lezen een warm hart toe, want reizen met de trein is tijd voor jezelf, tijd om te lezen. NS is daarom al sinds 2001 trotse partner van de CPNB. NS sponsort jaarlijks drie campagnes, vanaf 2019 onder de noemer ‘Treinlezer’: Boekenweek, Kinderboekenweek en NS Publieksprijs.

Vanwege de pandemie kon de traditionele Boekenweekactie ‘gratis reizen met het Boekenweekgeschenk’ in 2020 helaas niet doorgaan. Het fysieke evenement NS Kinderboekenruil tijdens de Kinderboekenweek werd vervangen door voorleesvideo’s met voorleesconducteur John Piqué als boegbeeld. Ook lazen conducteurs, machinisten en servicemedewerkers van NS voor aan basisschoolkinderen via een live videoverbinding. Voor de NS Publieksprijs activeerde NS haar reizigers met het uitdelen van miniboekjes met leesfragmenten in de trein en op Instagram. Leden van de NS Leesclub deelden hun leeservaringen met de rest van Nederland.

 

www.ns.nl/treinlezer

Squla

Lees meerLees minder

Squla is het online oefenprogramma voor kinderen in groep 1 t/m 8. Het bestaat uit quizzen en spelletjes die kinderen in de klas en thuis kunnen doen. Op een leuke manier leren, dat is de kern. Squla is partner van de Kinderboekenweek en De Nationale Voorleesdagen. Met Squla bereiken we in de 300.000 kinderen zonder betaald abonnement in de klas en 185.000 kinderen met abonnement thuis, aangevuld met zo’n 10.000 ouders en leerkrachten via mailingen.

 

www.squla.nl

Stichting De Best Verzorgde Boeken

Lees meerLees minder

De CPNB en stichting De Best Verzorgde Boeken waren decennialang nauw met elkaar verbonden, op inhoudelijk vlak maar ook in organisatorische zin. Sinds oktober 2020 zijn beide stichtingen ontvlochten waardoor beide instellingen zich autonoom op hun eigen missie kunnen richten.

 

www.debestverzorgdeboeken.nl

Stichting Lezen

Lees meerLees minder

De samenwerking tussen de CPNB en Stichting Lezen gaat ver terug. Sinds 2003 besteedt Stichting Lezen de organisatie van De Nationale Voorleesdagen uit aan de CPNB; in nauwe samenwerking wordt de invulling bepaald. Stichting Lezen is ook inhoudelijk partner bij de Boekenweek voor Jongeren, Nederland Leest Junior, de Kinderjury en de BoekenBoost. Jarenlang was Boekenweek Live! een coproductie, die in 2020 voor de laatste keer werd georganiseerd. Hiermee komt ook een einde aan de Boekenweeklessen voor de bovenbouw van de middelbare school.

Eén keer per jaar worden door middel van de KinderboekenGids alle kinderboekencampagnes van de CPNB en Stichting Lezen aangeboden aan alle lagere scholen. Het gaat om De Nationale Voorleesdagen, Kinderboekenweek, Kinderjury, Nederland Leest junior en De Nationale Voorleeswedstrijd. De KinderboekenGids bevat bovendien de nodige inzichten over leesonderwijs uit onderzoek van Stichting Lezen: inspiratie voor leerkrachten en extra stimulans om mee te doen.

 

www.lezen.nl

Stichting Van Beuningen/Peterich-fonds

Lees meerLees minder

Poëzie wordt een zeer warm hart toegedragen door het Van Beuningen/Peterich-fonds. Jarenlang ondersteunde het fonds de Poëzieweek, die in 2020 voor het laatst door de CPNB werd georganiseerd. Tegelijkertijd besloot de CPNB aan poëzie geen aparte campagne te wijden maar het hele jaar door aandacht voor poëzie te vragen in de bestaande CPNB-campagnes. Dit gebeurde al in de Boekenweek en daar kwamen in 2020 Zomerlezen en de Kinderboekenweek bij. Mogelijk gemaakt door het Van Beuningen/Peterich-fonds.

TUI

Lees meerLees minder

Bij vakantie denk je aan boeken. Het spannende boek is daarbij met stip het populairste genre. Onder het motto ‘Je zomer begint met boeken’ vonden CPNB en TUI, marktleider in de Nederlandse reisbranche, elkaar in hun missie om lezen te bevorderen en ontspanning te vergroten. TUI sponsorde in 2019 niet alleen de Spannende Boeken Weken maar verbond zich drie maanden lang aan Zomerlezen met de TUI Top 25 Zomerboeken. CPNB en TUI wonnen in 2019 de bronzen SponsorRing in de categorie Maatschappij. De plannen voor 2020 waren ambitieus, maar TUI werd door de coronamaatregelen zo hard getroffen dat de activatie veel kleinschaliger was.

 

www.tui.nl

VriendenLoterij

Lees meerLees minder

Een lot uit de loterij wonnen Stichting CPNB en Stichting Lezen op 6 februari 2019 met de cheque van € 500.000 uit handen van VriendenLoterij-ambassadeur Johnny de Mol. Deelnemers aan de VriendenLoterij maken daarmee De Nationale BoekenBoost mogelijk. Dit nieuwe initiatief heeft als doel om het leesplezier van de schoolgaande jeugd tot achttien jaar een positieve boost te geven door middel van veel extra boeken in de klas. De Nationale BoekenBoost vergroot daardoor de impact van bestaande leesbevorderingscampagnes voor kinderen en jongeren van 0 tot 18 jaar, zoals De Nationale Voorleesdagen, de Kinderboekenweek en de Boekenweek voor Jongeren.

 

www.vriendenloterij.nl

Met dank aan

De CPNB dankt de volgende partners voor hun financiële bijdrage aan één of meerdere campagnes:

Partners in onderwijs

In 2020 bereikte de CPNB kinderen en jongeren met de volgende campagnes en educatiepartners:

De Nationale Voorleesdagen | 0-6 jaar

Kinderboekenweek | 0-12 jaar

Kinderjury - lezersprijs van de Kinderboekenweek | 6-12 jaar

Nederland Leest Junior | 10 tot 14 jaar

Boekenweek Live | 12-18 jaar

Boekenweek voor jongeren | 15-18 jaar

Literatuur is mijn favoriete kunstvorm. Ik raak gefascineerd door de wijze waarop auteurs woorden aan elkaar plakken, een zin vormen: een zin die mij vervolgens laat lachen, huilen, en al wat daartussen zit. De afgelopen periode heb ik veel voorbij zien komen over de campagne Boekenweek van jongeren. Het inspireert mij enorm te zien dat jongeren hierbij zo betrokken worden. Als ik lees vind ik het leuk om op mijn Instagram-account (@boekenjongen) af en toe een leuke foto te plaatsen met een boekenshoplog, een mini-recensie of een literair hersenspinseltje.

Thijs Overpelt (16) Veellezende jongere

Bestuur, bureau, financiën

Organisatie

Stichting CPNB is het marketingcommunicatiebureau van het boekenvak. Hoe zijn bestuur, bureau en financiën georganiseerd om deze taak uit te voeren?

Organisatie

Bestuur

Er vond in 2020 één wijziging in de bestuurssamenstelling plaats, m.i.v. 21 april 2020 trad Mark Beumer, directeur uitgeverij De Bezige Bij toe tot het bestuur. Hij verving Martine Schaap wier tweede termijn op 31 december 2019 afliep.

In 2020 kwam het bestuur acht maal bijeen, op 11 februari, 21 april, 25 mei, 7 juli, 24 september, 23 oktober, 5 november en 14 december. Op 14 november 2020 kwam het bestuur conform de afspraak in het convenant bijeen voor de jaarlijkse bespreking met de besturen van de drie convenantpartners GAU (Groep Algemene Uitgevers), KBb (Koninklijke Boekverkopersbond) en VOB (Vereniging van Openbare Bibliotheken).

Het bestuur van de CPNB bestaat in 2020 uit:

  • Mark Beumer (De Bezige Bij, Amsterdam).
  • Erno de Groot (Bibliotheken Eemland, Amersfoort)
  • Maaike le Noble (vice-voorzitter, Meulenhoff Boekerij, Amsterdam)
  • Margreet Plukker (Boekhandel Plukker, Schagen)
  • Annet Scheermeijer (penningmeester, bol.com)
  • Erna Staal (voorzitter, Bibliotheek Gouda)

Organisatie

Bureau

In 2020 bestond de organisatiestructuur uit twee afdelingen: Merk, Marketing & Communicatie en Programmering & Projectmanagement. Daarnaast waren er drie staffunctionarissen (Externe Betrekkingen, Controlling en HR) die samen met de managers van de twee afdelingen aan de directeur rapporteren. De twee managers vormen samen met het hoofd Externe Betrekkingen het dagelijks MT.

Sinds 2018 is er een personeelsvertegenwoordiging (PVT) actief. De PVT-leden worden gekozen door werknemers, de PVT overlegt periodiek met de directie over de gang van zaken binnen de CPNB, zij heeft advies- of instemmingsrecht en is bedoeld om personeel beter bij interne besluitvoering te betrekken. Er is een door het Bestuur vastgesteld PVT Reglement.

In 2020 bood de CPNB werkgelegenheid aan gemiddeld 29,0 fte (in 2019 30,1 fte), zijnde 36 medewerkers, waarvan 14 parttimers. Er kwamen 3 nieuwe medewerkers in dienst: Erik Rasmussen, Sharon Verdam en Patty de Block. 8 medewerkers verlieten de CPNB in 2020: Milo Hoogzaad, Heleen Tersteeg, Joyce Grantsaan, Ruben Bruinink, Yong Hung Cheung, Aafke van Tent Beeking, Thilini Scherpenzeel en Patty de Block. De gemiddelde leeftijd van onze medewerkers was in 2020 42 jaar (in 2019 41,3 jaar).

Op 31 december 2020 hadden 21 personen een dienstverband voor onbepaalde tijd en 7 personen voor bepaalde tijd. Tevens vervulde de CPNB vier stageplaatsen bij marketing, evenementen, persvoorlichting en webredactie.

Op 1 augustus 2020 verhuisde het bureau – na een decennium aan de Herengracht 166 – naar een nieuw kantoorpand: Overtoom 197-4.

In de eerste helft van 2021 kwamen 8 nieuwe medewerkers in dienst: Sander Verheijen, Anouk van der Zee, Lindy de Jong, Marjoleine Wolf, Münise Yavuz, Celine Haring, Natasja Molenkamp en Rozemarijn Visser. Tot en met 30 juni traden ook 8 medewerkers uit dienst: Annette Reijersen van Buuren, Marije van der Lee, Philip Jansen, Marjoleine Wolf, Erik Rasmussen en Münise Yavuz; Liesbeth Hans overleed op 26 januari en Henk van der Does ging per 27 april met pensioen.

Medewerkers

Per 1 juli 2021 bestaat het bureau van Stichting CPNB uit de volgende medewerkers:

Directie

  • Eveline Aendekerk

    directeur

Externe betrekkingen

  • Esther Scholten

    hoofd Externe Betrekkingen

  • Joris de Bruin

    analist

  • Mark Hemels

    redacteur

  • Arthur Hoogendijk

    business development a.i.

Financiën

  • Martijn Kager

    controller

  • Mignon Visser

    financieel administratief medewerker

HRM & Office

  • Marlies Tan

    hr-manager (extern voor 0,2 fte)

  • Joyce Bierlee

    directieassistent

  • Anja Loijer

    schoonmaker

Community & Content

  • Sander Verheijen

    manager Community & Content

  • Lindy de Jong

    senior redacteur Hebban

  • Debbie van der Zande

    community manager Hebban

  • Anouk van der Zee

    redacteur Hebban

  • Martijn Lindeboom

    redacteur Hebban

Marketing

  • Marion Boxum

    hoofd Marketing

  • Quintus Bosch

    marketeer

  • Sharon Verdam

    marketeer

  • Floor Boonstra

    online marketeer

  • Joyce Kappert

    online marketeer

  • Bauke Hondema

    medewerker inkoop en productie

  • Tessa Walta

    medewerker klantenservice

  • Josephine Willems

    accountmedewerker binnendienst

Pers & PR

  • Job Jan Altena

    hoofd Publiciteit

  • Rozemarijn Visser

    persvoorlichter/pr-adviseur

  • Isabel Willemsen

    persvoorlichter/pr-adviseur

Programmering & Projecten

  • Sharon Ullers

    manager Programmering & Projecten

  • Johan Kuiper

    programmeur

  • Pauline Sparreboom

    programmeur

  • Anne-Loes Boon

    projectleider

  • Mascha Ravelli

    projectleider

  • Roos de Ridder

    educatiespecialist

  • Janneke Siebelink

    interim Jury's & Comités

  • Natasja Molenkamp

    officemanager

In memoriam Liesbeth Hans

Op dinsdag 26 januari is onze collega Liesbeth Hans op 33-jarige leeftijd overleden. Liesbeth stapte in de zomer van 2019 als een bruisende, eigenzinnige jonge vrouw over de drempel bij de CPNB om als evenementenproducent aan de slag te gaan. Ze bracht een bak ervaring mee in haar vakgebied, ze maakte haar eigen muziek en stroomde over van enthousiasme en visie. We merkten meteen dat ze stoer en vurig was, maar leerden ook haar gevoelige en betrokken hart kennen. In een mum van tijd had ze iedereen voor zich gewonnen en ze bewoog zich vervolgens als een natuurkracht door de CPNB en het boekenvak – een natuurkracht in rood fluweel en panterprint.

 

Op 1 oktober 2020 moest Liesbeth zich ziek melden. Wij dachten en hoopten allemaal dat ze zich binnen een paar weken weer bij ons aan zou sluiten. De kanker die haar er onder heeft gekregen heeft alle registers open moeten trekken. Uit alle woorden waarmee we Liesbeth omschrijven spreekt liefde voor het leven, plezier en kracht. Liesbeth durfde voluit te leven.

 

We missen haar vreselijk.

Organisatie

Financiën

De CPNB is een stichting zonder winstoogmerk. De gelden die zij ontvangt, worden alle aangewend ten dienste van haar missie. De CPNB heeft een kleine reserve die gemiddeld zo’n 10% van het totale jaarlijkse budget bedraagt. Het jaarlijkse budget (inkomsten en uitgaven) van de CPNB ligt rond de 6 miljoen euro.

Inkomsten

Waar komt het budget van de CPNB vandaan? Er zijn drie stromen van inkomsten:

Vaste bijdrage van convenantpartners (22%)

De drie partners die aan de basis staan van de CPNB (respectievelijk de GAU, de KBb en de VOB) hebben zich via een convenant aan de CPNB verbonden. Zij betalen jaarlijks een vaste bijdrage; in 2020 goed voor 22% van het budget.

Campagneopbrengsten (61%)

Boekhandels, bibliotheken, uitgeverijen en scholen kunnen meedoen aan de campagnes en activiteiten van de CPNB door de aanschaf van uitgaven, promotiematerialen of de aanmelding voor prijzen en tiplijsten. Daarnaast vallen specifieke bijdragen van fondsen en instellingen aan campagnes onder deze opbrengstenstroom. Deze redelijk stabiele stroom van inkomsten was in 2020 goed voor 61% van het budget. De stijging ten opzichte van 2019 (55%) kwam mede tot stand door de extra coronacampagne #ikleesthuis. Tegenover de extra gelden voor deze campagne stond eenzelfde hoeveelheid kosten.

Sponsoring (24%)

Noodzakelijke versterking van de CPNB-activiteiten wordt verworven door sponsorbijdragen. Ondanks alle inspanning hebben wij in 2020 mede door corona onze sponsordoelstelling niet gehaald. In 2021 wordt het sponsorbeleid herzien. Een overzicht van partners en sponsors vindt u onder Samenwerkingen.

Overige baten (1%)

Van maart tot mei 2020 maakte de CPNB gebruik van de loonkostensubsidie van de NOW-regeling, bedoeld om tijdens de coronacrisis werkgelegenheid te behouden bij omzetverlies.

Uitgaven

Waar geeft de CPNB het budget aan uit? Er zijn vier kostenstromen:

Campagnekosten (52%)

Het grootste deel van de kosten bedragen de out-of-pocket campagnekosten, alle kosten die de CPNB maakt voor de productie van promotiematerialen, organisatie van evenementen en media.

Personeel (34%)

De personele kosten bedragen een derde van de begroting en bestaan naast salarissen en pensioenen onder meer uit externe inhuur. Deze kostenpost is over de afgelopen vijf jaar stabiel gebleven.

Afschrijvingen (3%)

De afschrijvingen bedragen in 2020 3% van de begroting en zijn hoger dan begroot omdat er nog een restant van de oude software afgeschreven moest worden. Dit is in 2020 gebeurd, maar in de begroting was hiermee geen rekening gehouden. Vanaf 2021 dalen de afschrijvingskosten sterk.
Afschrijvingen, van onder meer IT-systemen en software, bedragen 1% van de begroting.

Organisatiekosten (11%)

Organisatiekosten betreffen huur, IT, voorzieningen voor debiteuren en overige algemene kosten. De CPNB heeft over de laatste jaren een gemiddelde overhead van rond de 11%.

Als oma van zes kleinkinderen en juf van groep 3 lees ik veel voor. Dat vind ik belangrijk, omdat je een band opbouwt met de kinderen, maar ook de woordenschat uitbreidt door te praten over het boek en de emoties die erin voorkomen. Naast het voorlezen lees ik zelf elke dag de krant en soms een boek. Met name in de vakantie, wanneer ik er tijd voor heb. Ik lees graag de nieuwsbrief van de CPNB en blijf op de hoogte van de Kinderboekenweek via het Instagramaccount.

Tanja van der Lugt (64) Oma, juf en voorlezer

Organisatie

Nevenfuncties

Eveline Aendekerk

  • voorzitter raad van toezicht Cinekid
  • lid raad van toezicht De Kleine Komedie
  • lid raad van toezicht JINC
  • lid bestuur Stichting De Best verzorgde Boeken
  • lid raad van advies Renew the Book
  • lid raad van advies KVB

Johan Kuiper

  • lid bestuur Stichting Vrienden van het Harry Mulisch Huis
  • voorzitter Stichting Resolution Magazine
  • auteur Uitgeverij De Bezige Bij

Martijn Lindeboom

  • auteur uitgeverijen Luitingh-Sijthoff, Atlas Contact, Passage, Van Oorschot (Tirade) en Singel (De Revisor)
  • voorzitter Stichting ter bevordering van het fantastische genre
  • schrijfdocent Schrijversacademie
  • auteursscout African Literary Agency

Esther Scholten

  • lid bestuur Vrienden van Meermanno | Huis van het Boek
  • lid bestuur De Gijselaar-Hintzenfonds
  • directeur Stichting De Best Verzorgde Boeken

Janneke Siebelink

  • lid raad van advies Letterenfonds Digitale innovatieve projecten
  • columnist Libelle
  • auteur Ambo|Anthos Uitgevers
  • moderator Renew the Book

Sander Verheijen

  • auteur Uitgeverij Volt

Debbie van der Zande

  • lid boekenpanel Mezza
  • auteursscout African Literary Agency

Colofon

Tekst

Joris de Bruin

Celine Haring

Mark Hemels

Esther Scholten

Redactie

Mark Hemels

Vormgeving

Marion Boxum

Studio Vi.Amsterdam

Fotografie

  • Jelmer de Haas
  • Anne-Marie van Noortwijk
  • Fabian Paagman
  • Maaike Poelen
  • Maikel Thijssen
  • Jan Reinier van der Vliet
  • Janiek Dam
  • Janus van den Eijnden
  • Chris van Houts
  • Bill Waters